Europese spaargarantie - komt die er ooit?

EDIS komt maar niet van de grond in halve Bankenunie

Garantie voor je spaargeld - dat is voor ons als spaarders behoorlijk belangrijk. Toch? Daarom is het zo fijn dat er een depositogarantiestelsel is dat tot €100.000 per persoon, per bank garandeert dat jij je spaarcenten terugkrijgt als de bank waar jij het hebt gestald failliet zou gaan.

Depositogarantiestelsel is een zegen

Het depositogarantiestelsel is gewoon een zegen, kijk maar even terug naar de ellende met IceSave en DSB Bank bijvoorbeeld. Recenter werd het stelsel nog geactiveerd toen vlak na de start van de oorlog in Oekraïne ATB Bank (Amsterdam Trade Bank /FIBR ) over de kop ging vanwege de Russische roots.

Elk EU-land dezelfde spaargarantie

Door regels binnen de Europese Unie (EU) heeft ieder EU-land de verplichting om dezelfde garantie op spaargeld te geven: overal geldt die garantiegrens van €100.000. Toch ben ik persoonlijk niet erg geneigd om te sparen in Italië, Portugal, Estland of Kroatië bijvoorbeeld. Een spaarrekening bij een bank in het buitenland vind ik geen probleem, maar dan beperk ik me tot landen als België, Frankrijk, Duitsland. 

Nog geen Europese spaargarantie

Die Europese regels zijn nog geen Europese spaargarantie. De garantieregelingen worden nog altijd uitgevoerd in de landen zelf, niet op Europees niveau.

Toezicht op banken bij ECB

Terwijl het toezicht op de banken wel al sinds 2014 bij de Europese Centrale Bank (ECB) ligt, niet meer bij de centrale banken van de individuele landen zoals De Nederlandsche Bank (DNB). Dat wist ik eerlijk gezegd niet eens. Dat was een mooie stap richting een Europese bankenunie - maar daar is het ook blijven steken tot nu toe. Daarom hebben ze het over een 'halve bankenunie'.

Halve bankenunie 

Met een volledige Europese bankenunie zou er ook een volledig Europees depositogarantiestelsel zijn. Dan draaien alle eurolanden ervoor op als een bank ergens in Europa failliet gaat. Ik snap wel dat daarover geaarzeld wordt. Dat is voor mij dezelfde aarzeling als dat ik geen spaarrekening open bij een bank in Italië. Maar dat is alleen maar een gevoel. Er is ook een objectieve economische motivatie voor de twijfel aan die stap.

Banken Zuid-Europa vervlochten met hun overheden

De banken in Zuid-Europa zijn veel meer vervlochten met hun overheid dan in het westen. Dat komt doordat de banken in bijvoorbeeld Italië veel geld hebben zitten in staatsobligaties van hun eigen land. Daardoor zijn die banken sterk verbonden met de financiële status van het land.

Doom-loop

Gaat het mis bij de Italiaanse overheid, dan is de kans op het omvallen van diverse Italiaanse banken groot. Ze noemen dat een 'doom-loop'. Bij een Europees garantiestelsel (EDIS, European Deposit Insurance Scheme) zouden de eurolanden daar gezamenlijk voor opdraaien. En daar zitten we natuurlijk niet op te wachten.

Noodfonds op Europees niveau geblokkeerd

Ik vind het niet zo gek dat bijvoorbeeld Duitsland en Nederland hun twijfels hebben aan zo'n volledige Europese spaargarantie. Het frappante is dat het uitgerekend Italië is dat op dit moment de volgende stap blokkeert. Voor een EDIS is namelijk een noodfonds op Europees niveau nodig via het euronoodfonds ESM (European Stability Mechanism). Dat noodfonds is door alle landen al goedgekeurd, behalve door ... Italië.

Zonder twijfelen sparen in elk Europees land

Als dat EDIS er wel ooit werkelijk komt ben ik benieuwd naar het effect op de Nederlandse spaarder. Als Europa garant staat voor spaargeld, of het nou bij een Nederlandse, Franse of Italiaanse bank staat... dan maakt het echt niet meer uit waar jouw spaarrekening of deposito loopt. Dan kun je zonder twijfelen kiezen voor de allerhoogste rente die binnen Europa te krijgen is.

Ga je dan wel je spaargeld weghalen bij Nederlandse grootbank?

Zou dat ervoor zorgen dat veel mensen dan wél hun spaargeld weghalen bij de Nederlandse grootbanken? Dat weet ik zo net nog niet. Wie op dit moment niet kiest voor een kleinere bank die onder de Nederlandse spaargarantie valt... terwijl de rente daar veel hoger is met dezelfde zekerheid ... die zal dan vást ook niet van spaarbank veranderen als er een Europese spaargarantie is. Toch?