Financiële educatie: wat leer je je kind?

Leren sparen en andere geldzaken

Kinderen en sparen: het zijn twee onderwerpen waar ik veel mee heb. De combinatie van sparen voor en door kinderen vind ik dan ook machtig interessant - en meer algemeen 'financiële educatie'. 

Wat is financiële educatie?

Eigenlijk wel aardig om eens te kijken wat het precies betekent - financiële educatie. Wijzer in Geldzaken zegt er het volgende over:

Financiële educatie richt zich op het vergroten van kennis, inzicht, vaardigheden en bewustzijn van kinderen, jongeren en volwassenen op het gebied van persoonlijke en maatschappelijke financiële afwegingen.

Financiële educatie en financiële opvoeding liggen dicht bij elkaar, maar zijn niet helemaal hetzelfde. Bij opvoeding denk je toch vooral aan kinderen, bij educatie aan opleiding. Laat ik ook even kijken naar de definitie van 'educatie'. Wikipedia leert me dit:

Educatie (Latijn: educare, opvoeden, maar ook educere, wegleiden uit (onwetendheid)) is een overkoepelende term voor vorming, onderwijs en opvoeding binnen een schoolse omgeving (formele educatie) of daarbuiten (niet-formeel en informeel).

Ik vind 'm wel mooi: een overkoepelende term voor vorming, onderwijs en opvoeding. Als het dan gaat om financiën vertaal ik 't altijd graag naar een simpel 'goed leren omgaan met geld'. Financiële educatie kan dus net zo goed over volwassenen gaan, want goed leren omgaan met geld krijgt helaas niet iedereen als kind mee.

Kinderen leren sparen

Eén van de onderwerpen bij goed leren omgaan met geld is toch wel sparen. Het is dan ook echt belangrijk om kinderen al van jongs af aan te leren speren: geld apart te zetten voor later. Als ze eraan gewend zijn om vooruit te kijken qua geldzaken bespaart ze dat een hoop ellende met het betalen van rekeningen in de toekomst. Dus wil je ze dat graag leren, en het liefst dat ze er zelf ook het voordeel van inzien.

Rente-argument ... nu even niet

Het argument dat je met een mooi spaarsaldo een leuke rente cadeau krijgt van de bank zou daarbij een mooie motivatie kunnen zijn. Alleen... we kunnen gerust stellen dat sparen op dit moment qua rente niet erg zinvol is. Kinderrekeningen doen het wat dat betreft iets beter dan die voor volwassenen, maar niet zodanig dat de kids er enthousiast van zullen worden denk ik. 

Vergelijk jeugdsparen

Sparen met een reden

Een andere reden om te sparen is voor het opbouwen of versterken van je kapitaal. Misschien heb je een specifiek spaardoel, dan heb je een duidelijke reden om toch te sparen. En ook als je dat niet hebt: het is ook heel fijn om een goede buffer te hebben voor onverwachte gebeurtenissen en onzekere tijden.

Onverwachte gebeurtenissen en onzekere tijden

Maar hoe vertaal je dat naar de belevingswereld van kinderen? Onverwachte gebeurtenissen en onzekere tijden zijn voor een kind nog wat te abstract lijkt me. De nadruk daarop kan bovendien hun vertrouwen een knauw bezorgen - dat willen we natuurlijk ook weer niet. 

Concreet spaardoel

Als je jouw kinderen wilt leren sparen is het dan ook het meest logisch om de focus te leggen op een concreet spaardoel. Iets dat ze graag willen hebben of doen, waar ze een bedrag voor nodig hebben waar ze echt even voor moeten sparen.

Geld achter de hand

Het aanhouden van wat geld 'achter de hand' kan ook wel, maar daarbij is het wel handig om daar toch iets concreets aan te koppelen. Zoals de verjaardagen waarvan je weet dat ze eraan komen - van je gezin, andere familie en vrienden.

Ook aandacht voor betalen en lenen!

Financiële educatie beperkt zich natuurlijk niet tot alleen de aanmoediging om te sparen. Het is belangrijk dat kinderen meer leren over geldzaken - bijvoorbeeld de valkuilen als ze geld uitgeven dat ze niet hebben. Rood staan op de betaalrekening, geld lenen bij anderen, leningen afsluiten... het kan allemaal gebeuren en hoeft ook zeker geen drama te zijn. Wel is het goed als ze de risico's kennen en er heel bewust mee omgaan.

... en verzekeren... en kosten... en belastingen

En zo zijn er nog veel meer geldonderwerpen om wat van te weten. Ze leren wel iets op school meestal, maar naar mijn mening veel te beperkt. Dus als ouder is het wel zaak om daar regelmatig iets over te zeggen. Zeker als ze richting de leeftijd gaan waarop ze het huis uit gaan!