1 oktober 2021

Nederland staat op z'n kop door een het advies van het IMF om de eigen woning en hypotheek te verhuizen naar box 3. Veel mensen reageren boos. Is dat nodig?

Heftige reacties op IMF rapport

Eerder deze week kwam het Internationaal Monetair Fonds (IMF) met een rapport over de Nederlandse economie: over hoe ervoor staan in het internationale landschap. Het rapport roept heftige emoties op ons land. Krijgen we een onvoldoende dan? Welnee: onze economie wordt juist heel positief beoordeeld. Of, zoals RTLnieuws.nl kopte: 'IMF laaiend enthousiast over Nederlandse economie'. 

Fiscale behandeling eigen woning

Waarom is er dan zoveel commotie en zijn heel wat mensen boos op het IMF? 'Waar bemoeit het IMF zich mee?' - roepen mensen verontwaardigd. Omdat ze zich uitspreken over de fiscale behandeling van onze eigen woning. Dat doen ze volgens mij ieder jaar wel, maar ik kan me niet herinneren dat het eerder zoveel effect had als deze week. Kijk maar naar de hausse aan reacties bij het artikel dat ik erover schreef op HomeFinance.nl.

Advies: huis en hypotheek naar box 3

Wat zegt het IMF? Heel kort door de bocht zeggen ze: verhuis de eigen woning en hypotheek naar box 3. Die box ken je natuurlijk als spaarder: het is de plek waar de inkomstenbelasting over jouw vermogen berekend wordt. Je betaalt er belasting over het totaal van je spaargeld en de waarde van je beleggingen, minus jouw openstaande leningen. En min het bedrag aan heffingsvrij vermogen, waardoor veel mensen helemaal geen belasting hoeven te betalen in box 3.

Verhuizen

Niet zo'n gek idee toch?

In de basis vind ik het helemaal niet zo'n gek idee. Een huis is iets waar je geld in stopt (vermogen dus) en de hypotheek is een lening. Dus is het raar om die twee elementen te belasten in de box waar vermogen en leningen een plek hebben? Niet toch?

Einde aan de hypotheekrenteaftrek

Maar ja, zo'n verhuizing zou direct het einde betekenen van de hypotheekrenteaftrek 'as we know it'. Je weet wel, dat veel te ingewikkelde systeem met eigenwoningforfait en aftrek van rente en kosten, waarbij de hypotheek wel aan allerlei eisen moet voldoen voor die aftrek.

Aflossingsvrije of juist geen hypotheek

Rente over aflossingsvrije hypotheken is niet meer aftrekbaar, maar wel als je die al had voordat die regel werd ingevoerd. Waar ook nog een regeling bedacht is voor mensen (bijna) geen hypotheek (meer) hebben, anders zouden die door dat eigenwoningforfait moeten bijbetalen voor hun eigen huis.

Afbouw hypotheekrenteaftrek

De hypotheekrenteaftrek die mensen met hoge inkomens meer voordeel geeft dan wie minder verdient - waar ook weer iets op bedacht is met een afbouw van dat extra voordeel over een periode van tig jaar.

Ingewikkeld systeem met allerlei pleisters

En zal het daarbij blijven? De algemene verwachting is sowieso wel dat de hypotheekrenteaftrek niet lang meer houdbaar is. Echt wel gaat vervallen. Ooit. Met een verhuizing naar box 3 zou dat ingewikkelde systeem met allerlei pleisters dan dus direct verdwijnen. Ik zeg: doen! Zorg voor een eenvoudig en transparant systeem waarmee huizenbezitters weer lang voort kunnen.

Te vroeg om te gillen

Nu schreeuwen heel veel mensen moord en brand, inclusief allerlei experts. Volgens mij is het te vroeg om te gillen. Natuurlijk: als de eigen woning en hypotheek zonder enige vorm van speciale behandeling overgezet worden naar box 3... dan hebben veel huizenbezitters er fors nadeel van. Dat is direct ook de reden waarom ik me niet kan voorstellen dat die stap op die manier gezet zal worden. Dat ligt politiek veel te gevoelig.

Speciale behandeling van huis en hypotheek in box 3

Dus áls de verhuizing al gaat plaatsvinden - en dat is helemaal niet gezegd... dan komt er ongetwijfeld wel een speciale behandeling van eigen huis en hypotheek in box 3. Een extra vrijstelling, een ander tarief, wat dan ook. Daar kunnen ze bij Financiën vast wel iets op bedenken. Dit is Nederland hoor, denk ik dan - dat komt wel goed. Maar misschien ben ik naïef hoor, dat kan.

Hypotheek aflossen stimuleren en dan bestraffen

Waar de meeste pijn zit, en dat snap ik dan wel weer, is dat er de afgelopen jaren enorm is aangestuurd op het aflossen van je hypotheek. Ook weer iets dat internationaal gevraagd werd: doe iets aan die schuldenberg in Nederland! Dus kwam de regel van verplicht aflossen om recht te hebben op hypotheekrenteaftrek. En werden banken opgeroepen hun klanten met een aflossingsvrije hypotheek aan te sporen tot aflossen. Kwam er een grote campagne: Aflossingsblij.

Gestraft voor je overwaarde

Daar zit je dan met je huis dat enorm in waarde is gestegen door de exploderende huizenmarkt - en je hypotheek waar je braaf zoveel mogelijk op hebt afgelost. Het gevolg: een flinke overwaarde in je woning. Die overwaarde is dan precies wat er in box 3 belast zou gaan worden.

Extra belasting betalen

Dat komt hard aan: je hebt je best gedaan om je hypotheek te verlagen en dan word je daar straks voor gestraft met extra belastingheffing in box 3. Maar nogmaals: ik ben ervan overtuigd dat hier wel een reële overgang voor gecreëerd zou worden.

Huis gelijkstellen aan spaargeld is lastig

Jouw spaargeld wordt belast in box 3, misschien je eigen huis straks dus ook.  Het zijn vermogenselementen. Veel mensen zien hun eigen woning als spaarpot voor later, prima natuurlijk. Met het tempo waarin de huizenprijzen de laatste jaren stijgen is het ook een enorm lucratief vermogenselement... het levert je een stuk meer rendement op dan de schamele spaarrente van dit moment.

Huis en spaargeld

Prijsstijging huis kun je niet zomaar even  opnemen

Het lastige is dat je het 'rendement' - de prijsstijging - niet zomaar even kunt opnemen. Spaarrente wordt bijgeschreven op je rekening en kun je opmaken. Koersstijgingen van beleggingen kun je verzilveren door die beleggingen te verkopen.

Huis verkopen? En wat dan?

Ja, je kunt je huis ook verkopen... dat is alleen ten eerste niet altijd makkelijk, maar vooral: waar moet je dan gaan wonen? Verhuizen heeft heel wat meer impact op je leven dan het verkopen van aandelen. Dat maakt het lastig om op dezelfde manier belasting te heffen over de waarde van de eigen woning als over spaargeld en andere beleggingen.

Overwaarde verzilveren

Aan de andere kant: je kunt overwaarde wél opnemen via een extra hypotheek. Overwaarde verzilveren noemen we dat. Daarmee verklein je jouw vermogen, want het bedrag aan openstaande leningen gaat omhoog. Dus verlaag je daarmee ook de belasting in box 3. En het geld kun je gebruiken voor wat jij wilt.

Rustig afwachten wat politiek ermee gaat doen

Naar mijn mening is het dus te vroeg om te gillen. Zolang je niet weet op welke manier de eigen woning en hypotheek behandeld zouden worden in box 3 kun je ook niet bepalen of je er nadeel van hebt, en zo ja: hoeveel dan. Zullen we dus gewoon rustig afwachten wat de politiek ermee van plan is?

Deel via uw social media

Foto van Anneke Ranzato

Anneke Ranzato
Geschreven op vrijdag 1 oktober 2021

VanSpaarbankVeranderen.nl maakt gebruik van Cookies.