Sparen voor je vrijheid
Spaarbedrag berekenen is alleen wel lastig
Waarom sparen we eigenlijk? Dat is voor iedereen anders, maar als ik erover nadenk komt als eerste het woord 'vrijheid' in me op. Buiten concrete spaardoelen zoals het kopen van een woning, het aflossen van je hypotheek, het aanvullen van je pensioen, de studie van de kinderen of het vervangen van de auto (ik roep maar wat) draait sparen toch al snel om een gevoel.
Zekerheid, veiligheid & vrijheid
De één noemt dat gevoel 'zekerheid', de ander 'veiligheid', ik denk dus meer aan 'vrijheid'. De vrijheid om keuzes te maken. Niet gedwongen zijn om iets te doen of te laten omdat je er geen geld voor hebt. Dat is toch wel iets anders dan zekerheid en veiligheid. Dat zijn termen die meer passen bij 'behouden wat je hebt', terwijl ik met vrijheid juist doel op de mogelijkheid om dingen te veranderen.
Behoeftenpiramide van Maslow
Nu is zekerheid en veiligheid natuurlijk belangrijker voor de mens dan keuzevrijheid. Sterker nog, het verlangen naar keuzevrijheid zul je pas hebben als je allang gebeiteld zit qua veiligheid. Even kijken naar de behoeftenpiramide van Maslow. Die kent oorspronkelijk vijf menselijke behoeften: fysiek, veiligheid, sociaal, waardering en zelfontplooiing. Tegenwoordig wordt er nog weleens een zesde niveau bovenop gelegd: purpose.
Veiligheid en zekerheid komen direct na fysieke basisbehoeften: zodra je lichamelijk goed kunt overleven draait het om o.a. economische zekerheid.
Vrijheid in de behoeftenpiramide
Vrijheid staat niet als specifieke term in de behoeftenpiramide, maar ik zou het denk ik plaatsen in de laag van waardering en erkenning. Zelfvertrouwen valt daar ook onder, net als zelfrespect, onafhankelijkheid en eigenwaarde. Vrijheid en onafhankelijkheid zijn wel dingen die sterk met elkaar verbonden zijn wat mij betreft.
Reden voor en manier van sparen
Wat heeft dat nou allemaal met sparen te maken? Nou - ik denk dat de reden waarom je spaart veel invloed heeft op de manier waarop je dat doet.
Sparen voor economische zekerheid
Sparen voor economische zekerheid is concreter. Je kunt daarbij veel beter bedragen inschatten, en momenten waarop je die bedragen nodig hebt. Die bedragen verschillen wel per persoon maar zijn goed meetbaar. Dus kun je 'er naartoe sparen' met een spaarplan: berekenen wat je per maand moet sparen om die doelen te bereiken.
Sparen voor vrijheid en onafhankelijkheid
Sparen voor vrijheid en onafhankelijkheid is subjectiever: het verschilt sterk per persoon wat we nodig hebben voor dat gevoel.
Welk bedrag heb je nodig om je vrij en onafhankelijk te voelen? Zeg het maar... het zal voor jou anders zijn dan voor mij. Ik heb bijvoorbeeld geen reislust (ik weet het, vele mensen vindend dat raar) - dus ik denk niet aan palmbomen, witte stranden of een wereldreis. Wel aan de vrijheid om m'n leven anders in te richten.
- Qua werk: om als ik dat wil iets anders te gaan doen dan ik nu doe.
- Qua relatie: om te vertrekken als ik dat echt nodig zou vinden.
- Qua wonen: om te verhuizen naar waar dan ook.
- Qua spullen: om nieuwe dingen te kopen als ik dat zou willen - zonder concrete wens dus.
Het zijn meer luxe redenen om te sparen, en dat is ook precies waarom deze behoefte hoger in de piramide ligt dan die van veiligheid en zekerheid. Er hangt geen bedrag aan, maar het is superfijn om een bedrag te hebben staan dat je het gevoel geeft dat je die stappen zou kunnen zetten. Ook al doe je het misschien nooit.
Dit kun je niet goed berekenen, omdat er geen bedrag aan hangt. En ook geen moment. Maar fijn is het wel.
